Recensie uit: De Gelderlander

Recensie uit: De Gelderlander

Herdenkingsconcert

Beethovens ‘Negende’ ontketent toejuichingen van bomvolle zaal

Na enkele jaren St.-Stevenskerk heeft het Stedelijk 4 en 5 Mei Comité dit jaar gekozen voor De Vereeniging als locatie voor het gratis herdenkingsconcert op 4 mei. Dat kón ook niet anders. Vorig jaar moest een aantal mensen de deur gewezen worden, zó groot was de toeloop. In het concertgebouw is meer plek, maar als de publieke belangstelling blijft groeien, dan belandt de uitvoering nog een keer in de Jan Massinkhal.
Deze woensdagavond zit ook De Vereeniging immers al bomvol. Prachtig, zo’n zaal met luisteraars, waarvan de meerderheid normaal gesproken zelden of nooit naar een klassiek concert gaat. Het geeft in ieder geval een bijzonder sfeertje. Je merkt dat de opgebouwde spanning tijdens Beethovens beroemde Symfonie nr. 9 in d met het slotkoor Ode an die Freude met name op de ‘leken’ haar uitwerking niet mist. Nadat er tussen de
delen vanuit de zaal een poging tot applaus is gedaan, ontketent het magistrale slot stormachtige toejuichingen alsof we met z’n allen ineens op het voetbalveld zijn beland.
De waardering is terecht: het gedreven Symfonieorkest Nijmegen overtreft zichzelf met name in de hoekdelen. Wat een energie komt hier vrij! Het derde deel moeten we maar snel vergeten. Daar is met name het koper af en toe van de kook.
Het Philips’ Philharmonisch Koor vult de gevreesde koorpartij glansrijk in.
Van de (pas tijdens het laatste deel binnenkomende) solisten onderscheidt zich vooral de tenor. Marten Smeding maakt van het marslied Froh een krachtig, viriel statement. De invallende bas Hans Vosschezang klinkt ook imposant maar zingt zijn Duitse tekst niet zonder accent. Over het kwartet als zodanig valt slechts in de meest positieve zin te schrijven.
Ik ben benieuwd wat de organisatie volgend jaar voor werk(en) programmeert. Wordt het na een reeks ‘Duitse’ meesters niet eens tijd voor een muzikaal
monument uit de geallieerde hoek? Bernstein perhaps? Nederlandse muziek is natuurlijk ook nooit weg!

Concert: Symfonieorkest Nijmegen o.l.v. Arjan Tien m.m.v. het Philips’ Philharmonisch Koor (o.l.v. Martien van Workum) en Francine van der Heijden (sopraan), Helena Rasker (alt), Marten Smeding (tenor), en Hans Vosschezang (bas). Gehoord: 4/5 (Vereeniging , Nijmegen).

Auteur: MAARTEN-JAN DONGELMANS

Natuurlijk bestaat er een traditionele band tussen Beethovens 5e symfonie en de Tweede Wereldoorlog. Het noodlotsmotief, waarmee deze symfonie begint, is voor veel mensen onlosmakelijk verbonden met de strijd tegen het Duitse nationaal-socialisme. Beethovens 9e symfonie past op een geheel eigen wijze bij de herdenking van de oorlog. Dit grootse meesterwerk waarvoor de componist langdurig voorwerk verrichtte, maar dat vooral tussen 1822 en 1824 ontstond, heeft het beroemde slotkoor als apotheose. Beethoven gebruikte daarvoor de tekst van Schiller’s Ode an die Freude, waarin vrijheid, gerechtigheid en broederschap worden bezongen, idealen waarvan Beethoven in zijn tijd een fervent aanhanger was. Het zijn dezelfde idealen waarvoor velen, die wij op 4 mei gedenken, hun leven gaven.

Vocaal vuurwerk spettert de zaal in

Het is eeuwig zonde dat in concertgebouw De Vereeniging de mogelijkheid ontbreekt om opera’s uit te voeren. Want de akoestiek is daar voor de zangstem van een zeldzame orde. Dat bleek gisteren overduidelijk toen de bekendste opera van Pietro Mascagni, Cavalleria Rusticana, door het Symfonieorkest Nijmegen werd uitgevoerd.
Hoewel een echt opera-toneel ontbrak, is toch een grotendeels geslaagde versie van dit luidruchtige spektakel op de planken gekomen. Regisseur Marc Pantus had achter het orkest een verhoogd podium gerealiseerd, waar zowel de solisten als het koor, in dit geval het Projectkoor Gelderland, zich vrijelijk konden bewegen.
Het is een hele sprong voor dit orkest, dat geen ervaring heeft met de Italiaanse opera, toch zo meeslepend aan het werk te zien.
Dirigent Arjan Tien had alles uit de kast gehaald om een onvervalst authentiek Italiaans opera-geluid uit zijn orkest te toveren. Met een overweldigend succes. De teder neergezette tonen van de violen in het intermezzo spraken hier boekdelen. De tachtig minuten die deze voorstelling duurt, vlogen pijlsnel voorbij.
Daarbij zeker geholpen door een stel integer zingende solisten. De lyrische tenor Hakan Aysev bijvoorbeeld zong de zware rol van Turiddu met een overtuigende zwier. Hij kwam met gemak boven het orkest uit. Hetzelfde gold de dramatische rol, die de sopraan Edna Prochnik vertolkte. Het een sopraanstem die nooit schel of te opdringerig wordt. Zelfs in dit drama van eerwraak, ofwel vendetta, was haar interpretatie altijd humaan en van een grote betrokkenheid. Ook de schalkse stem van Lotte Bovi in haar creatie van Lola mocht er zijn.
De regisseur koos ervoor om met enkele simpele handelingen het koor op de achtergrond toch een betekenis te geven. Het zijn goed geschoolde stemmen, die mooi de muzikale bewegingen van het orkest ondersteunden.
De overige solisten maakten ook een goede indruk, zoals de kordate manier van zingen van de bariton Bastiaan Everink en het lage, warme stemgeluid van Léonie Korff.
Al met al een initiatief dat zeker een vervolg moet krijgen. Misschien het begin van operatraditie voor het Symfonieorkest Nijmegen. De zaal zat gisteren alvast stampvol.
Concert door het Symfonieorkest Nijmegen o.l.v. Arjan Tien, m.m.v. Projectkoor Gelderland o.l.v. Caspar van der Vinne, en vocale solisten. Programma: Mascagni: Cavalleria Rusticana. Gehoord: gisteren in De Vereeniging, Nijmegen.

de Gelderlander
PAUL VERGEEST
© Wegener.NV

Warme klanken uit het hoge Noorden

Voor de 35ste keer een kerstconcert geven in de Nijmeegse Sint-Stevenskerk: op zich is het al een prestatie. Begonnen in de kleine Noorderkapel (de kerk zelf was eind jaren zestig nog in restauratie), is het optreden van het Symfonieorkest Nijmegen uitgegroeid tot een culturele gebeurtenis van belang.
Deze tweede kerstdag kiest dit ensemble kiest voor warme klanken uit het hoge Noorden. Nadat organist Joost Langeveld de aanwezigen het wachten heeft veraangenaamd met pronte klanken van het König-orgel gaat het kerstconcert van start met de prachtige romantische muziek uit de Eerste Peer Gynt Suite van Grieg. Het eerste deel Morgenstimmung tovert de uitvaart van koningin Juliana weer in gedachten. Toen een beladen moment in Delft, nu een warm bad voor alle muzikale kerstvierders uit de regio Nijmegen. Klinken de violen in de hoogte nog wat spichtig, in het gevoelig neergezette Ases Tod heeft het orkest zijn draai helemáál gevonden. Tijdens het ingetogen slot kun je een speld horen vallen tot het moment dat een dreumes zich roert.
Op de laatste opzwepende tonen van de Tanz in der Halle des Bergkönigs volgt Pas de Deux van Bernard van Beurden. Een recent werk, dat door Nienke en Joris van Rijn (broer en zus) in perfecte samenwerking met het orkest wordt uitgevoerd.
Wat een spanning wordt hier opgeroepen. De gedreven vertolking van dit fraaie werk ontlokt terecht een klaterend applaus.
Leuk dat ook de blazers zich dit keer apart profileren. Ze doen dat joyeus met de Serenade opus 7 van Strauss. De Karelia Suite van Sibelius vormt tenslotte een pittige finale, waarin Arjan Tien zijn orkest vrijwel overal even synchroon door de ruime akoestiek weet te loodsen.
Concert: Symfonieorkest Nijmegen o.l.v. Arjan Tien m.m.v. Nienke en Joris van Rijn, viool. Gehoord: zondagmiddag in de Sint-Stevenskerk, Nijmegen.

Door MAARTEN-JAN DONGELMANS
De Gelderlander