Orkest en altist koppelen uitersten aan elkaar
Berlioz ’tweede symfonie’ Harold en Italie blijft een lastig te interpreteren en merkwaardig werk: Is het nu een verkapt altvioolconcert of een symfonische fantasie met altviool?
Dirigent Arjan Tien en het Symfonieorkest Nijmegen laten de waarheid deze woensdagavond in het midden. In de behoorlijk gevulde Vereeniging onderstrepen ze echter nadrukkelijk de tweeslachtige bedoelingen van de componist.
De in Nijmegen opgegroeide altviolist Frank Brakkee krijgt een plaats vóór het orkest toebedeeld, maar niet de gebruikelijke, links naast de dirigent. In plaats daarvan staat hij helemaal links op het podium, bij de achterste rij eerste violisten, in de onmiddellijke nabijheid van de harpiste. Een positie die een wat bevreemdend effect oplevert, net als Harold en Italie zelf. Brakkee vervult zijn rol van muzikaal commentator ondertussen met verve. In zijn intermezzi en interactie met het orkest laat de altist warme, gepassioneerde klanken horen. Klanken die worden voorzien van een prettige dosis raffinement. In het eerste deel Harold aux Montagnes valt bijvoorbeeld op hoe delicaat Frank Brakkee zijn partij in het grote geheel weet te passen. Met dank aan het koper, dat de koraalachtige passages subtiel weergeeft. Hier en elders koppelen orkest en altist moeiteloos emotionele uitersten aan elkaar. Gretigheid staat tegenover onthouding; symfonische allure vindt een tegenpool in kamermuzikale verfijning. Pas in het laatste deel Orgie de Brigands trekt het orkest alle aandacht naar zich toe. Brakkee ruimt op dat moment ook letterlijk het veld. Pas na de slotmaat komt hij weer uit de coulissen te voorschijn. Op die plek staan overigens ook nog vier strijkers opgesteld. Dit kwartet zorgt voor een extra fraai effect, voordat het complete orkest zich uitleeft in de spetterende finale.
Knap, zoals het orkest voor de pauze ook de Eerste Symfonie van Beethoven voor het voetlicht brengt. De orkestklank is doorzichtig, met liefde voor het detail.Dat laatste horen we in de door werking van het Allegro con brio Het tweede deel onderscheidt zich door stuwend spel, terwijl het dynamische Menuetto joyeus klinkt. De levenslustige finale begint wat iel, maar dat mag de pret niet drukken. Met veel temperament wordt een volwassen, professionele vertolking afgeleverd.
Concert: Symfonieorkest Nijmegen o.l.v. Arjan Tien m.m.v. Frank Brakkee, altviool.
Gehoord: 5/11 in De Vereeniging te Nijmegen.
de Gelderlander
MAARTEN-JAN DONGELMANS